DISCIPLINARY COMMITTEE OF JUDGES OF COMMON COURTS OF GEORGIA
სადისციპლინო კოლეგიის 2020 წლის გადაწყვეტილება (eng)
საქართველოს საერთო სასამართლოების
მოსამართლეთა სადისციპლინო კოლეგია
გ ა დ ა წ ყ ვ ე ტ ი ლ ე ბ ა
№ 1/01-2020წ 09 ნოემბერი 2020 წელი
საქართველოს საერთო სასამართლოების
მოსამართლეთა სადიციოლინო კოლეგიამ
შემდეგი შემადგენლობით:
თავმჯდომარე - ამირან ძაბუნიძე
წევრები: გიორგი გოგინაშვილი; მერაბ ლომიძე, იოსებ ვარძელაშვილი
მიდვანი - თამარ გაგუა
მხარეები:
საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭო
წარმომადგენლები: ლევან ნემსაძე, ონისე მეტრეველი;
--- ---- სასამართლოს მოსამართლე ;
დახურულ სხდომაზე განიხილა დისციპლინური საქმე --- --- სასამართლოს მოსამართლის --- --- მიმართ.
საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს 2020 წლის 9 სექტემბრის N---- დადგენილებით,----ის 2018 წლის 13 მარტის N--- საჩივრის საფუძველზე, დისციპლინური საქმის წინასწარი შემოწმების შედეგად, ,,საერთო სასამართლოების შესახებ’’ საქართველოს ორგანული კანონის 755-ე მუხლის პირველი პუნქტის ,,ა’’ ქვეპუნქტის და 756-ე მუხლის თანახმად, ---- სასამართლოს მოსამართლის ----- მიეცა დისციპლინურ პასუხისგებაში, რომლის საფუძველი გახდა ,,საერთო სასამართლოების შესახებ’’ საქართველოს ორგანული კანონის 751 მუხლის მე-8 პუნქტის ,,ვ.ბ’’ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული დისციპლინური გადაცდომა - მოსამართლის მიერ სხვა მოსამართლისთვის, სასამართლოს აპარატის თანამშრომლის ან სასამართლო პროცესის მონაწილის მიმართ აშკარა უპატივცემულობის გამოხატვა;
მოსამართლის დისციპლინურ პასუხისგებაში მიცემას საფუძვლად დაედო შემდეგი გარემოებები:
---- ---ის 2018 წლის 13 მარტის #----საჩივრისსაფუძველზესაქართველოსიუსტიციისუმაღლესისაბჭოსდამოუკიდებელიინსპექტორისმიერმოსამართლე--- ---მიმართდაიწყოდისციპლინურისამართალწარმოება.
დამოუკიდებელიინსპექტორის2018წლის21 ივნისის#----დასკვნასაქართველოსიუსტიციისუმაღლესსაბჭოსგანსახილველადწარედგინა2019წლის11 მარტის სადისციპლინოსხდომაზე.
საქართველოსიუსტიციისუმაღლესმასაბჭომ,2019წლის11 მარტს მიიღო გადაწყვეტილება, მოსამართლე-------- ------------მიმართდისციპლინურიდევნისდაწყებისადაახსნა-განმარტების ჩამორთმევის თაობაზე.
მოსამართლე ------- ------------ ახსნა-განმარტება საქართველოს იუსტიციის უმაღლეს საბჭოში წარადგინა 2019 წლის 4 აპრილს.
საჩივრის ავტორი აღნიშნავდა, რომ 2017 წლის 16 ოქტომბერს, მოსამართლე --------- ---------- განიხილავდა მისი დაცვის ქვეშ მყოფის ბრალდებულ ---------- ---------ის სისხლის სამართლის საქმეს. -------- ---------ის განცხადებით, სასამართლო სხდომის მიმდინარეობის პროცესში, მოსამართლე ხშირად არღვევდა შეჯიბრებითობისა და თანასწორობის პრინციპს. ამასთან, მოსამართლე დაცვის მხარის მიმართ გამოირჩეოდა განსაკუთრებული აგრესიით და მხარეს ხშირად მიმართვადა ხმამაღალი ტონით.
ამასთან, საჩივრის ავტორი მიუთითებდა 2018 წლის 18 იანვრის სასამართლო სხდომაზე და აღნიშნავდა, რომ მოსამართლემ აღნიშნული პროცესის მიმდინარეობისას მოწმეს - ----- ---- შეაწყვეტინა ჩვენების მიცემა და მოწმის ჩვენების მიმართ მოსამართლემ წინასწარ დააფიქსირა საკუთარი შეხედულება.
საქმისმასალებისშესწავლისშედეგადდადგინდა, რომ--------- ---------ისმიმართარსებულისისხლისსამართლისსაქმისარსებითიგანხილვადაიწყო 2017 წლის 16 ნოემბერს.
სასამართლოსხდომისოქმისაუდიოჩანაწერისანალიზისშედეგადდადგინდა, რომ 2017 წლის 16 ნოემბრისსასამართლოსხდომაზე, სასამართლომგანიხილამხოლოდსასამართლოსშემადგენლობისდაპროცესისმონაწილეთააცილებისსაკითხები. სასამართლოპროცესიჩატარდამშვიდგარემოში. მხარეებსეძლეოდათთანაბარიშესაძლებლობებიგამოეხატათსაკუთარიპოზიციებიდაესარგებლათმხარეთასაპროცესოუფლებებით.
2018 წლის 18 იანვრისსასამართლოსხდომაზემოწმისსახითდაიკითხნენ------, ------, ------- და-----.იმისგათვალისწინებით, რომმოწმე------პროცესზეგანაცხადა, რომიგისისტემატიურადესწრებოდაბრალდებულ -------ისსაქმისგანხილვისპროცესებს, მოსამართლემსასამართლოსხდომაზემისიჩვენებაარმოისმინა.
სასამართლოსხდომისოქმისაუდიოჩანაწერისანალიზისშედეგადდადგინდა, რომმოწმე------ პროცესში, ადვოკატ ------ისკითხვებიდანგამომდინარე, მოწმე -----საუბრობდაბრალდებულისპირადცხოვრებასთანდაკავშირებით.
აღნიშნულისსაფუძველზე, მოსამართლე -----------საკუთარიინიციატივითშეაჩერამოწმისდაკითხვისპროცესიდაადვოკატ---------სმოსთხოვასასამართლოსთვისგანემარტა, თურაკავშირშიიყომისმიერბრალდებულისპირადცხოვრებასთანდასმულიშეკითხვები. მოსამართლე--------დაცვისმხარესგანუმარტა, რომსასამართლოგანიხილავდასაქართველოსსსკ 260-ემუხლითგათვალისწინებულდანაშაულთანდაკავშირებულსისხლისსამართლისსაქმესდადაცვისმხარესსთხოვა, რომკითხვებიდაესვააღნიშნულიმიმართულებით.
ამასთან, მოსამართლემ საჯაროდ გამოხატა მოსაზრება, რომ ადვოკატ ---შესაძლოა წინასწარ ჰყავდა დარიგებული მოწმე მისთვის სასურველი პასუხების მისაღებად.
-----სასამართლოს 2018 წლის 1 მარტისგანაჩენითბრალდებული---ცნობილიქნადამნაშავედსაქართველოსსსკ260-ემუხლის მე-6 ნაწილის „ა“ქვეპუნქტითგათვალისწინებულიდანაშაულისჩადენისთვისდასასჯელისსახითგანესაზღვრა 08 (რვა) წლითთავისუფლებისაღკვეთა.
საერთო სასამართლოების მოსამართლეთა სადისციპლინო კოლეგიის სხდომაზე დისციპლინური საქმის განხილვისას საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წარმომადგენლებმა სრულად დაუჭირეს მხარი დისციპლინურ ბრალდებას.
საერთო სასამართლოების მოსამართლეთა სადისციპლინო კოლეგიის სხდომაზე მოსამართლე ----- აღნიშნა, რომ საქმის არსებითი განხილვა განხორციელდა შეჯიბრებითობისა და თანასწრობის პრინციპის დაცვით. კერძოდ, 2018 წლის 18 იანვარს, მისი მხრიდან განხორციელებული ქმედებების მიზანი იყო არა მხარეთა თანასწორობის პრინციპის დარღვევა, არამედ იმ პირობებში, როდესაც ბრალდების მხარე ავლენდა ინდიფერენტულ დამოკიდებულებას და სამწუხაროდ არ იყო ჩართული პროცესში, მისი ამ დამოკიდებულებით კი, ხელს უწყობდა ადვოკატის თვითნებურ ქცევას არარელევანტურად ესაუბრა მოწმის პირად ცხოვრებაზე, როგორც გამონაკლისი ჩართულიყო დაკითხვის პროცესში.
მოსამართლე განმარტავს, რომ მისთვის, როგორც მოსამართლისთვის, პრიორიტეტულია თითოეულ მოქალაქეს ჰქოდეს განცდა, რომ მისი პირადი ცხოვრება არ გახდება არარელევანტური განსჯის საგანი საჯარო სასამართლო სხდომაზე და რომ 2018 წლის 18 იანვარს, მისი მხრიდან განხორციელებული ქმედებაიყო ინტერვენცია რაც არ არღვევს მხარეთა შეჯიბრებითობისა და თანასწორობის პრინციპს.
საერთო სასამართლოების მოსამართლეთა სადიციპლინო კოლეგიამ განიხილა დისციპლინური საქმე, შეისწავლა აღნიშნული საქმის მასალები, მოუსმინა დისციპლინური ბრალდების მხარეს, დისციპლინარულ პასუხისგებაში მიცემულ პირს და დადგენილად სცნო დიციპლინური ბრალდების ფაქტობრივი მხარე და მიიჩნია, რომ მხედველობაში უნდა იქნეს მიღებული სამართლებრივი ხასიათის გარემოებები:
,,საერთო სასამართლოების შესახებ’’ საქართველოს ორგანული კანონის 7539-ე მუხლის თანახმად, სადისციპლინო კოლეგია ადგენს, ჩაიდინა თუ არა მოსამართლემ ქმედება, რომლისთვისაც მას წარედგინა დისციპლინური ბრალდება, და ამ კანონის შესაბამისად არის თუ არა ეს ქმედება დისციპლინური გადაცდომა, სადიციპლინო კოლეგია ასევე ადგენს, მიუძღვის თუ არა მოსამართლეს ბრალი დისციპლინური გადაცდომის ჩადენაში. მხოლოდ სამივე ამ გარემოების არსებობისას არის დიციპლინური კოლეგია უფლებამოსილი, მიიღოს გადაწყვეტილება მოსამართლის ბრალეულად ცნობისა და მისთვის დისციპლინური პასუხისმგებლობისა და სახდელის დაკისრების შესახებ. სადისციპლინო კოლეგია უფლებამოსილია შეცვალოს მოსამართლის ქმედების კვალიფიკაცია ამ კანონის 751-ე მუხლით გათვალისწინებული ნებისმიერი სახის დიციპლინური გადაცდომით.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, დისციპლინური პასუხისმგებლობის დაკისრების საფუძველს წარმოადგენს დისციპლინური გადაცდომის ჩადენაში მოსამართლის ბრალეულობის დადგენის სავალდებულოობა. თავის მხრივ, ბრალეულობის დასადგენად მხედველობაში უნდა იქნეს მიღებული ყველა ის ობიექტური გარემოება, რამაც დისციპლინურ გადაცდომად შერაცხული კონკრეტული ქმედების ჩადენა განაპირობა.
,,საერთო სასამართლოების შესახებ’’ საქართველოს ორგანული კანონის 751-ე მუხლის მე-8 პუნქტის ,,ვ.ბ’’ ქვეპუნქტის თანახმად, დიციპლინური გადაცდომის ერთ-ერთ სახეს წარმოადგენს - მოსამართლის მიერ სხვა მოსამართლის, სასამართლო აპარატის თანამშრომლის ან სასამართლო პროცესის მონაწილის მიმართ აშკარა უპატივცემულობის გამოხატვა.
იმისთვის, რომ სრულყოფილად შეფასდეს გამოკვლეული ფაქტობრივი გარემოებები შეიცავენ თუ არა მოსამართლის მიერ შესაბამისი პუნქტით განსაზღვრული დისციპლინური გადაცდომის ნიშნებს, აუცილებელია განისაზღვროს თავისი არსით რას წარმოადგენს მოსამართლის მიერ სხვა მოსამართლის, სასამართლო აპარატის თანამშრომლის ან სასამართლო პროცესის მონაწილის მიმართ აშკარა უპატივცემულობის გამოხატვა.
მნიშვნელოვანიააღინიშნოს,რომ„საერთოსასამართლოებისშესახებ“საქართველოსორგანულიკანონის751მუხლისთანახმად,მოსამართლესდისციპლინურიპასუხისმგებლობა(სახდელი)დაეკისრებამხოლოდიმშემთხვევაში,თუამთავითდადგენილიწესითგანხორციელებულიდისციპლინურისამართალწარმოებისშედეგადდადგინდებამოსამართლისმიერდისციპლინურიგადაცდომისჩადენა.
ამდენად,საქმეზედადგენილიფაქტობრივიგარემოებებიდანგამომდინარე,უნდაშეფასდესგვაქვსთუარა„საერთოსასამართლოებისშესახებ“საქართველოსორგანულიკანონის751მუხლისმე-8პუნქტის „ვ.ბ“ ქვეპუნქტითგათვალისწინებულიდისციპლინურიგადაცდომისჩადენისფაქტი.
ევროპისმოსამართლეთასაკონსულტაციოსაბჭოს(CCJE)2002წლის#3დასკვნაში აღნიშნულია, რომ სამოსამართლოდავებისგადაწყვეტისარსებულიმეთოდებიყოველთვისნდობასუნდაიმსახურებდეს. უფლებამოსილებანი,რომლებითაცმოსამართლეებიარიანაღჭურვილნი,უშუალოდდაკავშირებულიაისეთღირებულებებთან,როგორიცაასამართლიანობა,ჭეშმარიტებადათავისუფლება.მოსამართლეებისმიმართგამოყენებულიქცევისსტანდარტებიგამომდინარეობსამღირებულებებიდანდამართლმსაჯულებისგანხორციელებისსაფუძველსწარმოადგენს(§8).ამასთან,საზოგადოებრივინდობადაპატივისცემასასამართლოხელისუფლებისადმი,სასამართლოსისტემისმუშაობისეფექტიანობისგარანტიებსწარმოადგენს,ცალსახადნათელია,რომსამოსამართლოქცევაპროფესიულსფეროშისაზოგადოებისწევრებისმიერგანიხილება,როგორცსასამართლოებისმიმართნდობისგანუყოფელინაწილი.
საერთაშორისო დისციპლინური პრაქტიკა აჩვენებს, რომ მხარის მიერ მოსამართლის პროვოცირება შესაძლებელია იყოს პასუხისმგებლობის შემამსუბუქებელი, თუმცა არა გამომრიცხავი გარემოება (იხილეთ აშშ-ს დისციპლინური პრაქტიკიდან საქმე Michael J. Donohue; აშშ-ს მეცხრე ოლქის სააპელაციო სასამართლოს 1991 წლის გადაწყვეტილება საქმეზე Pau V. Yosemite Park & Curry Company, სადაც მოსამართლემ ადვოკატის მიმართ: ,,მე არ მგონია თუ მომიწევდა თქვენთვის სამართლის ლექციის ჩატარება’’; დისციპლინური საქმე Bruce Van Voorhis, სადაც მოსამართლემ ნაფიცი მსაჯულების თვალწინ ნეგატიურად შეაფასა დამცველის საუნივერსიტეტო განათლება). ყველა მოცემულ შემთხვევაში, მოსამართლის ქმედება შეფასდა როგორც უპატივცემულობის გამოხატულება პროცესში მონაწილე მხარეების მიმართ.
აქედანგამომდინარე, მოსამართლეებმაუნდაშეასრულონთავიანთიმოვალეობებირაიმესახისუპირატესობის, მიკერძოებისანწინასწარშექმნილიგანწყობისგარეშე, გადაწყვეტილებისმიღებისას, მათარუნდაგაითვალისწინონრაიმე, რაცსამართლისნორმებისგამოყენებისფარგლებსსცდება. საქმისგანხილვისასანთუმათსაქმისგანხილვადაევალათ, მათშეგნებულადარუნდამისცენთავსუფლებაგააკეთონრაიმეკომენტარი, რომელიცსაქმეზეგადაწყვეტილებისმიღებისასმიკერძოებისრაიმევარაუდსაცკიგამოიწვევსანშეიძლებაგავლენაიქონიოსსაქმისსამართლიანგანხილვაზე. მოსამართლეებმაპატივისცემაუნდაგამოიჩინონსაქმისმონაწილეყველაპირისადმი (მაგ. საქმისმხარეები, მოწმეები, ადვოკატი) რაიმესახისგანსხვავებისგარეშე, რომელიცკანონსარეფუძნებაანშეუთავსებელიასამოსამართლოფუნქციებისჯეროვნადშესრულებასთან. თავიანთიმოვალეობებისშესრულებისას, მოსამართლეებმაუნდაიმოქმედონისე, რომმათიპროფესიულიკომპეტენტურობათვალსაჩინოიყოს.[1]
საქართველოს სამოსამართლეო ეთიკის წესების მე-8 მუხლის თანახმად, მოსამართლე ვალდებულია მასზე დაკისრებული მოვალეობები განახორციელოს ჯეროვნად, კეთილსინდისიერად და სათანადო გულისხმიერებით. ხოლომე-10 მუხლის შესაბამისად, მოსამართლე ვალდებულია უზრუნველყოს პროცესის მონაწილეთა კანონის წინაშე თანასწორება.
აღნიშნულთან მიმართებაში აგრეთვე მნიშვნელოვანია ბანგალორის პრინციპები, რომლის თანახმად, სასამართლოსწინაშეყველასმიმართთანასწორმოპყრობისუზრუნველყოფასარსებითიმნიშვნელობააქვსსასამართლოუფლებამოსილებისგანხორციელებისას. სამოსამართლოფუნქციებისგანხორციელებისასმოსამართლემთავისისიტყვებითანქცევითარუნდაგამოავლინოსგადახრაანწინასწარიგანწყობავინმეპიროვნებისანჯგუფისმიერირელევანტურისაფუძვლისგამო (5.2).
მხარეთა შორის თანასწორობის უზრუნველყოფის აუცილებლობა ასევე გარანტირებულია საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის შესაბამისი მუხლებით. კერძოდ:
საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის მე-9 მუხლის პირველი ნაწილის თანხმად, სისხლისსამართლებრივიდევნისდაწყებისთანავესისხლისსამართლისპროცესიხორციელდებამხარეთათანასწორობისადაშეჯიბრებითობისსაფუძველზე. ამავე კოდექსის 25-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, სასამართლოვალდებულიამხარეებსთავიანთიუფლებებისადაკანონიერიინტერესებისდასაცავადშეუქმნასთანაბარიშესაძლებლობებიისე, რომარცერთმათგანსარმიანიჭოსუპირატესობა. ხოლო სსკ 115-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, დაკითხვისდაწყებისთანავემოწვევისინიციატორმამხარემმოწმესუნდაშესთავაზოს, თქვასყველაფერი, რაციცისსაქმესთანდაკავშირებით. პასუხისგაცემისასმისიშეწყვეტინებადაუშვებელია, მაგრამთუდასაკითხიპირისაუბრობსიმგარემოებებზე, რომლებიცაშკარადარეხებასაქმეს, მოსამართლესმხარისშუამდგომლობითშეუძლიამისიშეჩერება.
განსახილველ შემთხვევაში 2018 წლის 18 იანვრის სასამართლო სხდომის ოქმის დეტალური შესწავლის შედეგად გამოვლინდა, რომ მოსამართლემ საკუთარი ინიციატივით, ისე რომ მხარეს არ დაუყენებია კითხვის განრიდების შუამდგომლობა, შეაჩერა მოწმის ---- დაკითხვის პროცესი და ადვოკატ -----ს მოსთხოვა განემარტა სასამართლოსთვის მოწმისთვის დასმული შეკითხვების მნიშვნელობა, რითაც მოსამართლემ დაარღვია შეჯიბრებითობისა და თანასწორობის პრინციპი.
ამასთან, მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ მოსამართლემ სასამართლო სხდომის მიმდინარეობისას საჯაროდ გააკრიტიკა ადვოკატის -----ის დაცვის სტრატეგია, რაც გამოიხატა მოსამართლის მიერ ადვოკატისთვის მის მიერ დასმულ კითხვებთან დაკავშირებით განმარტების მოთხოვნით და მოსამართლის მიერ აზრის საჯაროდ დაფიქსირებით, რომ შესაძლოა ადვოკატს მოწმე წინასწარ ჰყავდა მომზადებული მისთვის სასურველი კითხვა-პასუხისთვის.
ამასთან, ბანგალორის პრინციპების 6.6 პუნქტის თანახმად მოსამართლემ უნდა შეინარჩუნოს წესრიგი და ეტიკეტი სასამართლოში მიმდინარე ყველა სხდომაზე, იყოს მომთმენი, ღირსეული და თავაზიანი მხარეების, მსაჯულთა, მოწმეების, ადვოკატების და სხვათა მიმართ, რომელთანაც უწევს ურთიერთობა ოფიციალური სტატუსით. მოსამართლემ მსგავსი ქცევა უნდა მოსთხოვოს მხარეთა წარმომადგენლებს, სასამართლო პერსონალს და სხვებს, რომლებიც ექვემდებარებიან მოსამართლის ზეგავლენას, ხელმძღვანელობას ან კონტროლს.
მოსამართლეთა ქცევის ბანგალორის პრიციპებისა და კომენტარების თანახმად მოსამართლეუნდაცდილობდეს, ისემოიქცეს, რომმისიქცევანებისმიერგარეშედამკვირვებელსგანუმტკიცებდესმისიმიუკერძოებლობისრწმენას. მანთავიუნდაშეიკავოსშენიშვნებისაგან, გამოთქმების, ჟესტებისათუქცევისაგან, რომლებიცშეიძლებამიღებულიქნესროგორცგულგრილობაანუპატივცემულობა. ესეხებასაქმესთანდაუკავშირებელუპატივცემულოკომენტარებს, რომლებიცნაკარნახევიარასობრივი, კულტურულიგენდერულიანსხვასტერეოტიპებით, ასევენებისმიერისხვამოქმედებისათუქცევისაგან, რომლებიცმიგვანიშნებს, რომსასამართლოგანხილვაშიმონაწილეპირებითანაბარიპატივისცემითადამათიინტერესებისადმითანაბარიყურადღებითარსარგებლობენ. მოსამართლესარაქვსუფლება, უსაფუძვლოდაშეურაცხმყოფელიშენიშვნებიგამოთქვასსასამართლოსაქმისმხარეთა, ადვოკატების, სასამართლოპროცესისმონაწილეთა, ასევემოწმეთამისამართით. მოსამართლის შენიშვნებიყოველთვისფრთხილი, თავშეკავებულიდათავაზიანიუნდაიყოს.[2]
სამოსამართლეო ქცევის ბანგალორის პრინციპის კომენტარების 214-ე მუხლის თანახმად, მოსამართლემ უნდა მოთოკოს გაღიზიანება და რისხვა. იმის მიუხედავად, თუ რა არის განხილვის კონკრეტული საგანი, მოსამართლის რეაქცია მშვიდი და მოზომილი, გაწონასწორებული უნდა იყოს. მაშინაც, თუ ადვოკატის უხეში ქცევა მის პროვოცირებას ისახავს მიზნად, მოსამართლემ სათანადო ზომები უნდა მიიღოს დარბაზზე კონტროლის შესანარჩუნებლად, ადვოკატის მიმართ რაიმე საპასუხო ზომების გარეშე. თუ შენიშვნა აუცილებელია, ზოგჯერ უმჯობესია, ის საქმის განხილვის დროს არ გაკეთდეს.
,,საერთო სასამართლოების შესახებ’’ საქართველოს ორგანული კანონის 7541-ე მუხლის პირველი პუნქტის ,,გ’’ ქვეპუნქტის თანახმად, სადიციპლინო კოლეგია უფლებამოსილია გამოიტანოს გადწყვეტილება: მოსამართლის დისციპლინური გადაცდომის ჩადენაში ბრალეულად ცნობისა დამისთვის დისციპლინური პასუხისმგებლობია და სახდელის დაკისრების შესახებ.
,,საერთო სასამართლოების შესახებ’’ საქართველოს ორგანული კანონის 7546-ე მუხლის თანახმად, სადიციპლინო კოლეგია იღებს დიციპლინური გადაცდომის ჩადენაში მოსამართლის ბრალეულად ცნობისა და მისთვის დისციპლინური პასუხისმგებლობისა და სახდელის დაკისრების შესახებ გადაწყვეტილებას, თუ სადისციპლინო კოლეგიაში დიციპლინური საქმის განხილვის შედეგად ურთიერთშეთავსებად და დამაჯერებელ მტკიცებულებათა ერთობლიობით დადასტურდა აღნიშნული მოსამართლის მიერ ამ კანონით გათვალისწინებული ერთი ან რამდენიმე დისციპლინური გადაცდომის ბრალეული ჩადენა და სადიციპლინო კოლეგიას მიზანშეწონილად მიაჩნია მისთვის ამ კანონის 753 მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული ერთ-ერთი დიციპლინური სახდელის დაკისრება.
სადისციპლინო კოლეგია განმარტავს, რომ სამოსამართლეო უფლებამოსილების განხორციელებისას თითოეული მოსამართლე მოქმედებს, არა მხოლოდ საკუთარი, არამედ მთლიანად სასამართლო ხელისუფლების სახელით. თითოეული მოსამართლის მიერ განხორციელებული ქმედება ზეგავლენას ახდენს სასამართლო სისტემის პრესტიჟზე, რაც პირდაპირ აისახება სასამართლო ხელისუფლების მიმართ საზოგადოების ნდობაზე. ყველა მოსამართლემ უნდა გააცნობიეროს და გაითვალისწინოს, რომ მოსამართლის მაღალი სტატუსიდან გამომდინარე თითოეული მათგანის საქმიანობა წარმოადგენს საზოგადოების მუდმივი, ლეგიტიმური ინტერესის საგანს. ამიტომ, მოსამართლე უნდა ზრუნავდეს მთლიანად სასამართლო ხელისუფლების პროფესიონალიზმის, სამართლიანობის, მიუკერძოებლობისა და დამოუკიდებლობისადმი საზოგადოების რწმენის დამკვიდრებასა და ამაღლებაზე. თითოეული მოსამართლე უნდა უფრთხილდებოდეს არა მხოლოდ საკუთარ, როგორც ცალკე აღებული მოსამართლია და პიროვნების ავტორიტეტს და პრესტიჟს, არამედ მთლიანად სასამართლო ხელისუფლების ავტორიტეტს.
საქართველს საერთო სასამართლოების მოსამართლეთა სადისციპლინო კოლეგია, ასევე, განმარტავს, რომ მიუხედავად იმისა, რომ კონკრეტული საქმის განხილვისას პროცესის მონაწილე მხარეების მხრიდან შესაძლებელია ადგილი ჰქონდეს არაკორექტულ, შეურაცხმყოფელ, პროვოკაციულ, არაეთიკურ ან რაიმე სახის შეუფერებელ ქმედებას მოსამართლის ან სასამართლო ხელისუფლების მიმართ, მოსამართლე, მისი მაღალი სტატუსიდან გამომდინარე, ვალდებულია, შეინარჩუნოს სიმშვიდე, არ გასცდეს ეთიკის ფარგლებს და იმოქმედოს მხოლოდ და მხოლოდ კანონმდებლობით მინიჭებული უფლებამოსილების ფარგლებში. აღსანიშნავია, რომ მოსამართლეს გააჩნია თმენის მაღალი ვალდებულება, რაც მას უზღუდავს უფლებას მის მიმართ განხორციელებული შესაძლო არაეთიკური ქმედების დროს განახორციელოს ანალოგიური საპასუხო მოქმედება.
2018 წლის 18 იანვარს გამართულ პროცესზე მოსამართლემსაქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 115-ე მუხლის მე-2 ნაწილის დანაწესის მიუხედავად, მხარის შუამდგომლობის გარეშე შეაჩერა მოწმის დაკითხვა დაადვოკატ---- მოსთხოვა შემდეგი სახის განმარტება - ,,იქნებ კავშირი და ბმა ახსნათ? 260-ე მუხლის მე-6 ნაწილით ვიხილავთ საქმეს, თქვენი დაცვის ქვეშ მყოფს ბრალი ედება ნარკოტიკული საშუალების უკანონო შეძენა შენახვაში, ამ განმარტებას მოწმეს უკეთებს სასამართლო და რამდენადაც გასაკვირი არ უნდა იყოს, მაშინ როცა ადვოკატი უსვამს კითხვას მოწმეს თუ რა იცის განსახილველ საქმესთან მიმართებაში, ყველა მოწმე იწყებს საუბარს იმაზე, რომ ----- ჰყავდა მეუღლე, იქნებ ახსნათ რა შუაშია ეს ყველაფერი 260-ე მუხლთან მიმართებაში.... თქვენ სთხოვთ მოწმეს დაიწყოს თხრობა, ანუ თქვენ წინასწარ გყავდათ დარიგებული მოწმე თუ რაზე უნდა ისაუბროს?’’ სადიციპლინო კოლეგიას მიაჩნია, რომ მოსამართლემამგვარი მოსაზრებითადა მიმართვის ფორმით გამოხატა აშკარა უკმაყოფილება და უპატივცემულობა პროცესისმონაწილე მხარისადმი. მოსამართლის საპროცესო მდგომარეობა როგორც ნეიტრალური არბიტრისა მდგომარეობს მის მიერ პასიური როლის გამოვლენაში მხარეებმა თანაბრად და დაუბრკოლებლად განახორციელონ თავიაანთი საპროცესო უფლებამოვალეობები, ხოლო აქტიური როლი მდგომარეობს იმაში, რომ დაიცვას სხდომის დარბაზში როგორც დამსწრე ისე პროცესის მონაწილე პირთა უფლებები, და კანონისმიერი განმარტებებით უზრუნველყოს მხარეთა მიერ მათზე დაკისრებული საპროცესო მოვალეობების შესრულება.
განსახილველ შემთხვევაში, საქართველოს საერთო სასამართლოების მოსამართლეთა სადიციპლინო კოლეგიას მიაჩნია, რომ მოსამართლე ------ მიერ განხორციელებული ქმედებები შეიცავს ,,საერთო სასამართლოების შესახებ’’ საქართველოს ორგანული კანონის 751-ე მუხლის მე-8 პუნქტის ,,ვ.ბ’’ ქვეპუნქტით განსაზღვრულ დისციპლინური გადაცდომის ნიშნებს.
ამგვარად საერთო სასამართლოების მოსამართლეთა სადისციპლინო კოლეგიამ დისციპლინური სახდელის დაკისრების საკითხის გადაწყვეტისას, გაითვალისწინა მოსამართლის საქმიანი და მორალური რეპუტაცია, მხედველობაში მიიღო დისციპლინური გადაცდომის შინაარსი, შედეგები და მიიჩნია, რომ ----- სასამართლოს მოსამართლე ----- უნდა დაეკისროს დისციპლინური პასუხისმგებლობა და სახდელი -შენიშვნა.
ამასთან, აღსანიშნავია ისიც, რომ დისციპლინური სახდელის დაკისრების მიზანს მოსამართლის დასჯა კი არ წარმოადგენს, არამედ მნიშვნელოვანია მომავალში მოხდეს დისციპლინური გადაცდომის თავიდან აცილება როგორც კონკრეტული მოსამართლის, ისე სხვა მოსამართლეთა მხრიდან.
საქართველოს საერთო სასამართლოების მოსამართლეთა სადისციპლინო კოლეგიამ იხელმძღვანელა ,,საერთო სასამართლოების შესახებ’’ საქართველოს ორგანული კანონის 751-ე მუხლის მე-8 პუნქტის ,,ვ.ბ’’ ქვეპუნქტით, 753-ე მუხლის პირველი პუნქტის ,,ა’’ ქვეპუნქტით, 7541-ე მუხლის პირველი პუნქტის ,,გ’’ ქვეპუნქტით, 7552-ე მუხლით და
გ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა
1. ------------- სასამართლოს მოსამართლე ----- ----- ცნობილ იქნეს ბრალეულად ,, საერთო სასამართლოების შესახებ’’ საქართველოს ორგანული კანონის 751-ე მუხლის მე-8 პუნქტის ,,ვ.ბ’’ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული დისციპლინური გადაცდომის (მოსამართლის მიერ სხვა მოსამართლის, სასამართლო აპარატის თანამშრომლის ან სასამართლო პროცესის მონაწილის მიმართ აშკარა უპატივცემულობის გამოხატვა) ჩადენისათვის და დაეკისროს დისციპლინური სახდელი - შენიშვნა.
2. საქართველოს საერთო სასამართლოების მოსამართლეთა სადისციპლინო კოლეგიის გადაწყვეტილების ასლები გადაეგზავნოთ კანონით გათვალისწინებულ უფლებამოსილ პირებს და ორგანოებს.
3. გადაწყვეტილება შეიძლება გასაჩივრდეს საქართველოს უზენაესი სასამართლოს სადისციპლინო პალატაში, გადაწყვეტილების გადაცემიდან 10 დღის ვადაში საქართველოს საერთო სასამართლოების მოსამართლეთა სადისციპლინო კოლეგიის მეშვეობით.
- ამირან ძაბუნიძე
წევრები: გიორგი გოგინაშვილი
მერაბ ლომიძე
იოსებ ვარძელაშვილი
